<


Belevenis 2006/2007 Arles - Opgeschreven 2021

Rethorica

De tweede groep figuren noemde ik de mentalen. Een bepaalde groep figuren nader omschrijven, een hoedanigheid meegeven. Zodat ze kunnen gaan leven.

.
In 2006/7 kreeg ik de kans een paar dagen in Arles Zuid Frankrijk te zijn. Op een gegeven moment liep ik door de zuilengalerij van het klooster. Naast de kathedraal van Saint Trophime. Vroeg romaans. Ik zag op een kapiteel (kopstuk van een pilaar) allemaal opgewonden figuurtjes verbonden door primitief draadwerk. Dat had ik nooit eerder gezien. Het draadwerk leek meer op dunne elkaar kruisende repen stopverf. De maker wilde iets laten zien*. Ongeschoold in de godstdiensten, wist ik niet niet wat het voorstelde. Maar ik dacht wel hé, het lijkt wel op de werking van de derde die eerst twee verbindt. En later in de reeks steeds meer verbindt. Alleen zie je de draden niet. Later las ik dat de maker van dat kapiteel de Holy Ghost en zijn werking wilde tonen. De Heilige Geest was op zijn manier aan het netwehrken. Kapitelen zitten hoog op een pilaar. Tonen of hoog houden. Het kapiteel toonde de werking van de geest.

Hier kom ik bij de kern van de ouderwetse Romeinse rethorica. Demonstratio. Tonen. De redenaar die een gebaar maakt naar iets dat verborgen is en verwijst naar een voor het publiek onzichtbare gebeurtenis.

Het visuele gebaar dat samen gaat met het gesproken woord. Zie Oude notitie en Ademtocht.

Maar

mijn werk gaat niet over godsdienst maar over het beteugelen van het hevigste licht. En het sterkste donker. Over tempering. De lichtkleuren zijn als kleurfilters bedoeld. Dat is hun werk en zo werken ze.

tekst 1987

De vorm is er zo veel

dat er geen is.

De schelheid maakt mijn ogen blind......

En hier:

Als dit zwaailicht nooit eens dooft

en ophoudt met zijn werk

dan vlucht het van mij weg omhoog

een gat in dat geen bodem heeft.

Houdt hem dan vast de dief.

Hij neemt iets af

dat dierbaar is.

Alle Derden van elk van de vier groepen overreden de figuren vóór hen niet op die tijd en plaats te blijven maar verder te gaan..

De Derden, hun overredende kwaliteit. Het persuasieve.

THE FOUR FILTERS

In die middeleeuwse kapitelen zag je soms hoe de inhoud zich boog naar de vorm. Het kapiteel, trapeziumachtig kopstuk van de pilaar.